آبیاری مؤثر و بهینه ی گیاهان
مراحل آبیاری مؤثر و بهینه ی گیاهان
مراحل آبیاری مؤثر و بهینه ی گیاهان شامل دو بخش می باشد:دانش درباره ی نیازهای گیاهانآبیاری گیاهان
برای رشد و پرورش گیاهان مختلف، به میزان نور، آب، گرما و خاک متفاوتی نیاز می باشد. در این راستا، آبیاری گیاهان برای حفظ سلامت گیاهان از اهمیت بیشتری برخوردار می باشد. لذا در این مقاله مراحل مختلف آبیاری بهینه ی گیاهان در باغات آموزش داده شده است.
بخش 1
دانش درباره ی نیازهای گیاهان
-
1خاک را با دقت بررسی کنید.
بطور کلی خاک از ذرات زیر تشکیل شده است:- ذرات شن (Sand): اندازه قطر ذرات شن بین 0.05 تا 2 میلیمتر است.
- ذرات سیلت (Silt): اندازه قطر ذرات سیلت بین 0.002 تا 0.05 میلیمتر است.
- ذرات رُس (Clay): اندازه قطر ذرات رُس کمتر از 0.002 میلیمتر است.
بافت خاک، نشان دهنده ی مقدار نسبی ذرات شن، سیلت و رس در یک خاک می باشد.نامگذاری بافت خاک، بستگی به مقدار و تأثیر هر گروه از ذرات "شن"، "سیلت" و "رس" دارد.
- بافت شنی (Sandy): خاکی که درصد ذرات شن آن بیشتر باشد را بافت شنی می نامند.
- بافت سیلتی (Silt): خاکی که درصد سیلت آن بیشتر باشد را بافت سیلتی می نامند.
- بافت رسی (Clay): خاکی که درصد ذرات رس آن بیشتر باشد را بافت رسی می نامند.
- بافت لوم (Loam): خاکی که درصد ذرات شن، سیلت و رس آن یکسان باشد را بافت لوم می نامند.
- بافت لومی شنی (Sandy Loam): خاکی که درصد ذرات سیلت و رس آن برابر ولی درصد شن یک مقدار بیشتر است.
بافت خاک یکی از خصوصیات مهم فیزیکی خاک می باشد و بسیاری از خواص خاک را تحت تأثیر خود قرار می دهد.
تأثیرات بافت خاک
- حاصلخیزی
- رطوبت (ظرفیت نگهداری و ذخیره ی آب در خاک)
- هوادهی (تنفس ریشه ها)
- سرعت نفوذ آب در خاک
شن
سیلت
رس
حاصلخیزی
فقیر
متوسط
قوی
رطوبت
فقیر
متوسط
قوی
هوادهی
قوی
متوسط
فقیر
سرعت نفوذ آب درخاک
قوی
متوسط
ضعیف
-
2به نوع گیاهان خود توجه کنید. گیاهتان جوان است و تازه رشد کرده یا یک گیاه مسن است. گیاهان جوانتر می توانند حدود 4 تا 5 سال سن داشته باشند. که در غیر این صورت آنها در دسته ی گیاهان مسن طبقه بندی می شوند.
-
3در مورد میزان نیاز گیاهان به آبیاری، تحقیق کنید. آبیاری از گونه ای به گونه ی دیگر در گیاهان، متفاوت است، بنابراین دراین زمینه به اندازه ی کافی مطالعه کنید.
بخش 2
آبیاری مؤثر و بهینه ی گیاهان
-
1بررسی کنید که خاک خیس و مرطوب باشد. در ابتدای این مقاله با انواع بافت خاک آشنا شدید و متوجه شدید که اگر بافت بستر کشت گیاهمان شنی باشد، رطوبت را کمتر حفظ می کند و بنابراین به آبیاری بیشتری نیاز دارد. اما خاک رسی به مقدار کمتری آب نیاز دارد زیرا رطوبت بیشتری را در خود نگه می دارد.
-
2به میزان مناسب، گیاهان را آبیاری کنید. به یاد داشته باشید که انواع مختلف گیاهان با سن های متفاوت، نیازهای آبی مختلفی دارند. گیاهان جوانتر، معمولاً آب کمتری نسبت به گیاهان مسن تر نیاز دارند، همچنین گیاهان تازه کشت شده به مقدار کمی آب نیاز دارند.
-
3زمان درست و دقیق را برای آبیاری گیاهان در نظر بگیرید. همیشه بهترین ساعت برای آبیاری گیاهان، صبح است. در این زمان گیاهان، آب را جذب کرده و آماده ی دریافت گرما، سرما و یا صرفاً انرژی مورد نیاز برای تولید کلروفیل، رشد و انتقال مواد مغذی به اطراف خود هستند. اما اگر آبیاری در اواخر بعدازظهر یا شب انجام شود، گیاه شب هنگام، مرطوب بوده و دمای هوا در آن ساعات نیز سرد است که این موارد، شرایط را برای بروز مشکلاتی از جمله کپک زدن، کپک قارچی و سایر انواع بیماری ها، در گیاهان فراهم می کنند. لذا آبیاری گیاهان را در اوایل صبح انجام دهید.
- آبیاری در اواسط یک روز بسیار گرم نیز پیشنهاد خوبی نیست، زیرا آب می تواند قبل از آن که خوب عمل کند، تبخیر شود و در واقع آب می تواند بیش از حد نیز گرم شود و به گیاهان آسیب برساند.
-
4بر روی آبیاری قسمت ریشه ی گیاهان تمرکز بیشتری کنید. ریشه ها نسبت به برگ های گیاهان، نیاز به آبیاری بیشتری دارند. در واقع ریشه ها فقط نیاز به آبیاری دارند. همانطور که قبلاً اشاره شد، مرطوب و خیس بودن برگ های گیاهان منجر به بروز بیماری های مختلف می شود.
-
5گیاهان را به آرامی آبیاری کنید. آبیاری سریع مثل این است که فقط 20 درصد آب به گیاهان می رسد و مابقی آب هدر می رود. بنابراین گیاهان را آهسته تر آبیاری کنید. با این کار، آب در اطراف ریشه ها باقی خواهد ماند و در نتیجه گیاه آب بیشتری دریافت می کند. آبیاری سریع ممکن است یک جریان بزرگ آب ایجاد کند، که باعث فرسایش (تحلیل) خاک شده و به همین دلیل منجر به حرکت بیشتر آب به این طرف و آن طرف می شود.
-
6بمنمظور تعیین میزان آبیاری بهینه ی گیاهان، از باران سنج استفاده کنید. این اندازه گیری نشان می دهد که چند سانتیمتر باران در آن منطقه می بارد و شما باید چه مقدار از آب موردنیاز گیاهان را خودتان به گیاهان بدهید.
-
7برای آبیاری بهینه و مؤثر گیاهان در باغ خود از آب پاش (sprinkler ) استفاده کنید. آبپاش ها در آبیاری باغات بسیار مؤثر هستند. با استفاده از آبپاش می توانید گیاهان را در زمان مناسب آبیاری کنید و نگرانی نخواهید داشت که با یک شلنگ یا بشکه آب، بخواهید باغتان را آبیاری کنید. این روش با عنوان آبیاری قطره ای شناخته می شود.
-
8با انواع روش های آبیاری تحت فشار آشنا شوید.آبیاری تحت فشار روش جدیدی از آبیاری است که در آن آب با فشار وارد لوله های اصلی و فرعی شده و از سوراخ هایی که به آنها قطره چکان می گویند به صورت قطره یا ذرات ریز خارج می شود.
روش های مختلف آبیاری تحت فشار:
- آبیاری قطره ای (Drip): در روش آبیاری قطره ای، گیاهان به آرامی آبیاری می شوند، در واقع بجای جاری شدن بیش از حد آب یا تبخیرآن، آب بتدریج ریشه را خیس می کند. این روش موجب صرفه جویی در زمان آبیاری گیاهان و کاهش هدر رفت آب می شود.
- آبیاری بارانی: سیستم آبیاری بارانی روشی است که در آن آب تحت تاثیر فشار ایجاد شده بوسیله موتور پمپ ، وارد لوله های مسیر شده و از طریق آب پاش ها به اطراف پخش می شود.
- آبیاری زیر بستر کشت: پخش آهسته آب در زير سطح خاك از قطره چكان هايی با دبی در حدود آبياري دريپ ، آبياري زير بستر نام دارد.
-
9از آب فاضلاب برای آبیاری سبزیجات و شستشوی آنها استفاده نکنید. از آب فاضلاب استفاده نکنید زیرا حاوی مواد سفید کننده و محصولات شیمیایی تمیز کننده ی خانگی است که می تواند به گیاهان آسیب برساند.
- نوشته شده توسط مهندس ناهید فروشانی
- بازدید: 5017