آموزش پیوند شاخه در درختان میوه
مراحل آموزش پیوند شاخه درختان میوه
آموزش پیوند شاخه درختان میوه شامل سه مرحله می باشد:آموزش جمع آوری پیوندک های چوبیآموزش آماده سازی پایهآموزش پیوند زدن درختان میوه
پیوند شاخه درختان میوه روشی است برای رشد و پرورش ارقامی از درختان میوه که از طریق بذر نمی توان مجدداً آنها را تولید کرد. چندین روش پیوند شاخه درختان میوه وجود دارد که می توانید از هر یک از آنها استفاده کنید، البته بطور کلی سایر روش های پیوندزنی، همیشه شامل اتصال یک پیوندک (scion) چوبی از رقم مورد نظر به پایه ی (stock) چوبی رقم دیگر است (پیوندک به اندامی گفته می شود که از گیاه مادری و مورد نظر انتخاب شده و معمولاً قسمت هوایی را تشکیل می دهد و پایه گیاهی است که در جای اصلی قرار گرفته و پیوندک روی آن به طرق مختلف قرار گرفته و رشد گیاه را شامل میشود.).
نکته: پیوند تکنیک تکثیری است که توسط آن بخشی از یک گیاه روی بخشی از گیاه دیگر متصل میشود. در واقع پیوند زدن یکی از شیوههای غیر جنسی تکثیر گیاهان است که در این روش یک بافت از گیاهی جدا شده و بر روی گیاه دیگری رشد داده میشود. تقسیم معمولی سلولها در محل اتصال باعث میشود که زخمهای حاصله ترمیم و رشد و نمو بافتها ادامه و بخشها در هم آمیخته و گیاه واحدی بدست آید.
آموزش جمع آوری پیوندک های چوبی
-
1برای انجام عمل پیوند شاخه، تا زمان خواب درختان میوه منتظر بمانید. قبل از جمع آوری پیوندک های چوبی از درختان میوه، صبر کنید تا درخت میوه وارد فصل خواب شود.
- پیوندک چوبی، چوبی است که از ارقامی که مایل به تکثیر آن هستید جمع آوری شده اند. در واقع پیوندک چوبی است که شما آنرا بر روی درخت دیگر پیوند خواهید زد.
- در اکثر مناطق ، بهترین زمان برای جمع آوری پیوندک چوبی آبان ماه است.
- برای جمع آوری پیوندک های چوبی نباید تا فصل بهار صبر کنید. همچنین چوب ها نباید هنگام یخبندان جمع آوری شوند. جوانه ها ممکن است در آغاز بهار رشد کنند و یا در زمستان آسیب ببینند و اگر این اتفاق بیفتد پیوند شاخه، احتمال موفقیت کمتری دارد.
-
2
شاخه های جوان درختان میوه را برای پیوند شاخه انتخاب کنید. شاخه هایی را که در فصل رشد قبلی رشد کرده اند، از درخت جدا کنید و از آن بعنوان پیوندک چوبی استفاده کنید.
- بهترین پیوندک ها، شاخه های محکم و قوی درختان میوه هستند که حداقل 1 فوت (30 سانتی متر) طول دارند.
- شاخه هایی که جمع می کنید باید بین 1/4 تا 3/8 اینچ (6 تا 9 میلی متر) قطر داشته باشند.
-
3پیوندک ها را در شرایط خنک و مرطوب نگهداری کنید. پیوندک های چوبی را در دسته های محکم ببندید. دسته های پیوندک را برچسب بزنید ، سپس آنها را در دمای بین 40 تا 45 درجه فارنهایت (4 و 7 درجه سانتیگراد) نگهداری کنید.
- یک تا دو جین 12 تایی شاخه را با هم در یک دسته جمع کنید و دسته را با ریسمان یا جایگزینی مشابه، بهم گره بزنید.
- بسته های پیوندک را در خاک اره یا پوشال های مرطوب شده، حوله های کاغذی یا خزه قرار دهید ، سپس آنها را در ورق های پلاستیکی بپیچید یا در ظرف های پلاستیکی قرار دهید. توجه داشته باشید که این مواد فقط باید مرطوب باشند و خیس نشوند.
- پیوندک های چوبی را در انبار یا یخچال نگهداری کنید.
-
4قبل از کاربرد پیوندک، قسمت نوک و پایه را تمیز و مرتب کنید. بلافاصله قبل از اینکه قصد دارید پیوندکها را بر روی پایه چوبی پیوند بزنید ، باید نوک و پایه ی هر کدام از شاخه های جمع آوری شده را برش بزنید.
- توجه داشته باشید که جوانه ها در نوک شاخه معمولاً جوانه های گل هستند ، اما آنهایی که در نزدیکی پایه هستند معمولاً نسبتاً ضعیف هستند. هر پیوندک باید سه تا پنج جوانه داشته باشد و بیشتر این جوانه ها باید در نزدیکی نوک شاخه درختان میوه باشند.
آموزش آماده سازی پایه
-
1یک درخت میوه ی جوان و سالم را بعنوان پایه برای عملیات پیوند شاخه انتخاب کنید. بعنوان یک قاعده کلی ، پایه باید پنج سال داشته یا جوان تر باشد. همچنین باید بتواند شاخه های قوی تولید کند و علائمی از بیماری نیز نشان ندهد.
- "پایه" درختی است که شما بر روی آن پیوند را انجام می دهید.
- بیشتر درختان سیب و گلابی را می توان در هر سنی پیوند زد ، اما پس از رسیدن درختان به سن 10 سال ، این روند دشوارتر است.
- برای درختان میوه بالای پنج سال، می توانید همه شاخه ها را بطور همزمان پیوند بزنید. برای درختان بزرگتر نیز، فقط نیمه فوقانی درخت و مرکز درخت را در سال اول پیوند دهید. بقیه درخت را می توان سال بعد پیوند زد.
-
2یک درخت مشابه برای پیوند شاخه انتخاب کنید. حتی اگر پیوندک و پایه از درختان میوه مختلفی باشند، باید تا آنجا که ممکن است مشابه بهم باشند تا احتمال پیوند موفق تر افزایش یابد.
- به طور معمول، گونه ها و ارقام از یک گونه ی واحد را می توان با هم پیوند زد.
- گیاهان از جنس و گونه های مشابه، معمولاً قادر به پیوند زدن با هم هستند حتی اگر میوه هایشان متفاوت باشد، اما شانس موفقیت پیوندزنی به میزان قابل توجهی پایین می آید.
- درختان میوه ای که در خانواده های کاملاً متفاوت وجود دارند را نمی توان با یکدیگر پیوند زد.
-
3در فصل بهار عملیات پیوند شاخه را انجام دهید. بهترین زمان پیوند شاخه زمانی است که جوانه ها از درخت پیوندک شروع به باز شدن می کنند. پس از شکوفا شدن جوانه های روی پیوندک، پیوند نزنید.
- در بیشتر مناطق ، زمان ایده آل برای پیوند شاخه درختان میوه در فروردین ماه یا اوایل اردیبهشت ماه است.
-
4فضای زیادی بین تنه و محل پیوند نگه دارید. به خصوص هنگام کار با درختان جوان، حداقل بین 1 تا 2 فوت (30 تا 61 سانتی متر) بین تنه و محل پیوند فاصله نگه دارید.
- اگر فضای کافی بین تنه ی درخت و محل پیوند نباشد، تنه دور از نقطه ی پیوند زده رشد می کند ، و لذا اتصال بین شاخه و پایه به درستی شکل نمی گیرد.
آموزش انواع پیوندهای شاخه درختان میوه
پیوند نیمانیم (Whip Grafting): این نوع پیوند در سه حالت ساده، پاشنه دار و زبانه دار دیده می شود. برای شاخه های باریک و نازک کاربرد دارد. برای انجام این پیوند باید پیوندک و پایه هم قطر را انتخاب کنید.
-
1برای پیوند نیمانیم پایه ی مورد نظر را از درخت قطع کنید. یک شاخه از روی پایه جدا کرده و 1 فوت (30 سانتی متر) بین شاخه ی بریده شده و لبه ی برش فاصله بدهید.
- در پیوند نیمانیم شاخه هایی را انتخاب کنید که تقریباً به اندازه ی قطر پیوندک چوبی باشند. هر شاخه ای که بر روی آن پیوند زده می شود نباید از قطر 1/2 اینچ (1.2 سانتی متر) پهن تر باشد.
- برش باید صاف و مورب باشد و طول آن تقریباً 1 تا1/2 اینچ (2-3 سانتی متر) باشد. از یک چاقوی تیز استفاده کنید و شاخه ی پایه را با یک حرکت برش دهید.
- توجه داشته باشید که این نوع پیوند (نیمانیم ساده) بیشتر در درختان میوه جوان بویژه درختان جوان سیب و گلابی استفاده می شود.
-
2یک برش زبانه ای روی شاخه ی پایه ی موردنظر بزنید. برای پیوند نیمانیم از یک چاقوی تیز استفاده کنید تا بتوانید روی پایه برش بزنید. از بالای سطح بریده شده شروع کنید و به سمت پایین برش عمود (زبانه دار) بزنید.
- در پیوند نیمانیم یک برش زبانه ای در شاخه ی پایه ایجاد کنید البته برش عرضی ایجاد کنید و نه برش طولی. سطح برش قبلی را نیز نباید به دو نیمه معکوس تقسیم کرد.
-
3در پیوند نیمانیم، یک برش دقیقاً بصورت معکوس برش پایه، روی پیوندک چوبی بزنید. پیوندک چوبی را به گونه ای برش بزنید که دقیقا بتواند روی برش ایجاد شده در شاخه ی پایه قرار گیرد.
- پیوندک را بصورت یک شیب مستقیم برش دهید. سطح برش باید 1 تا 1/2 اینچ (3-4 سانتی متر) طول داشته باشد.
- همچنین یک زبانه درون پیوندک برش دهید. موقعیت و ابعاد این زبانه باید با زبانه ی روی پایه مطابقت داشته باشد.
-
4
در پیوند نیمانیم دو قسمت چوب بریده شده را روی هم چفت کنید. انتهای برش پایه و پیوندک را روی هم قرار دهید و قسمتهای زبانه دار هر دو بخش را روی یکدیگر بلغزانید تا روی هم چفت شوند.- اگر قسمت انتهایی پایه یا شاخه پیوندک از سطح برش دیگری بزرگتر باشد، برای اصلاح قسمت اضافی باید از چاقوی تیز استفاده کنید. دو سطح بریده شده باید به طور مساوی و کاملاً صاف باشند.
-
5
محل اتصال پیوند نیمانیم را بسته و بپوشانید. با استفاده از چسب یا نوار چسب کل محل پیوند را ببندید. برای اطمینان بیشتر، با چسب پیوند محل اتصال پایه و پیوندک را بپوشانید.- شما باید مطمئن شوید که تمام قسمت های برش خرُده چوب کاملاً پوشیده شده اند. زیرا چوب در معرض هوا، از نظر بیماری ضعیف تر خواهد بود، در واقع اگر قسمت برش خورده در معرض هوا باشد، پیوند احتمال موفقیت کمتری دارد.
- اگر چسب پیوند ندارید، چسب برق پلاستیکی نیز می توان استفاده کرد. چسب برق پلاستیکی و نوار چسب کاغذی ممکن است در برخی شرایط کار کند اما خیلی مناسب نیستند.
- امولسیون قیری را نیز می توان با استفاده از یک برس یا یک دستمال کوچک روی محل پیوند بمالید. این ماده یک ترکیب قوی پیوندی است که از چوب بریده شده بیشتر محافظت می کند.
-
6پس از رشد جدید در نقطه اتصال پیوند نیمانیم ، چسب ها را از محل پیوند جدا کنید. هنگامی که پیوندک شروع به رشد می کند ، باید مخلوط پیوندی یا قیر را از روی پیوند تراشید و چسب پیوند را جدا کنید.
- اگر نوار چسب ها را به موقع جدا نکنید ، آنها می توانند روی پوست درخت خط و خش انداخته و در نتیجه درخت را تضعیف کنند.
- پیوند باید در این نقطه (محل اتصال پایه و پیوندک) ایمن باشد و درخت قادر به رشد عادی خود باشد.
Cleft Grafting
پیوند اسکنه: از کهن ترین روش های پیوند زنی درختان میوه بوده و باغداران از این روش استفاده می کنند. پایه از تنه درخت، شاخه های اصلی یا طوقه برش داده می شود. برشی با عمق تقریبی ۲ تا ۵ سانتی متر در قطر پایه شکل می گیرد.
-
1
برای پیوند اسکنه ای شاخه ی پایه را از درخت قطع کنید. برای برش قسمت بالایی شاخه ی پایه از اّره استفاده کنید و حداقل 2 فوت (61 سانتی متر) از شاخه متصل به درخت، روی درخت باقی بماند.- توجه داشته باشید که پیوند اسکنه ای معمولاً در درختان کمی قدیمی تر، درختان تنه کوتاه یا درختانی با شاخه های جانبی بزرگتر استفاده می شود. پیوند اسکنه ای برای شاخه هایی به قطر 1 تا 3 اینچ (2 تا 7 سانتی متر) بهتر نتیجه می دهد.
-
2بر روی پایه یک برش بزنید. یک اسکنه پیوندی را در وسط سطح برش قرار دهید. برای ایجاد یک شکاف در چوب ، با یک چکش یا پتک بر روی اسکنه ضربه بزنید.
- اگر اسکنه ی پیوندی نداشته باشید یک چاقوی بزرگ یا تیشه کار خواهد کرد.
- انتهای شاخه ی پایه را شکاف عمودی بزنید. پس از تشکیل شکاف ، اسکنه را در شکاف نگه دارید.
- عمق شکاف باید 2 تا 3 اینچ (5 تا 7.6 سانتی متر) باشد.
نکته: اسکنه ابزار فلزی از جنس استیل یا فولاد است که لبه پهنی دارد و آن را به آرامی بر روی سطح مورد نظر حرکت میدهند و برای حرکت با چکش چوبی کوچکی ضربات ملایمی بر دسته اسکنه وارد میکنند.
-
3
پیوندک ها را مرتب کنید. در پیوند اسکنه ای پیوندک ها باید سه جوانه داشته باشند، سپس یک برش مستقیم و شیب دار در امتداد نوک پیوندک به طول 1 تا 2 اینچ (2.5 تا 5 سانتی متر) ایجاد کنید.
- در پیوند اسکنه ای برش باید مخروطی و باریک باشد بگونه ای که از یک طرف کمی ضخیم تر از طرف دیگر باشد.
- پیوندک را به صورت نوک تیز برش نزنید، زیرا انجام این کار می تواند باعث لایه برداری پوست پیوندک شود و ممکن است باعث موفقیت کمتر پیوند شود.
-
4
پیوندک را در شکاف ایجاد شده در پایه قرار دهید. در پیوند اسکنه ای پیوندک را به دو طرف شکاف درون پایه بچسبانید. پوست داخلی پایه باید با پوست داخلی پیوندک در تماس مستقیم باشند و قسمت ضخیم پیوندک باید به سمت بیرون باشد.- پوست پیوندک و پوست پایه با یکدیگر تراز نخواهند شد اگر پوست پایه ضخیم تر از پیوندک باشد، البته هر دو پوست داخلی باید با یک شیب اندک باهم در تماس باشند.
- اگر لایه های داخلی پوست با هم در تماس نباشند، پیوند اسکنه ای نگه داشته نمی شود.
-
5منطقه ی پیوند اسکنه ای را با مخلوط پیوندی بپوشانید. مخلوط پیوند را بر روی تمام چوب های در معرض هوا بمالید.
- رایج ترین مخلوط پیوند، امولسیون قیری یا قیر امولسیون است، که می توان آن را با یک قلم مو یا یک دستمال کوچک روی چوب استفاده کرد.
- اطمینان حاصل کنید که کل چوب بریده شده با مخلوط پیوندی پوشیده شده باشد. چوب در معرض هوا، در برابر بیماری مستعد است.
- پوشش اولیه برای پیوند اسکنه ای، معمولاً غیر ضروری است.
-
6
از پیوندک های در حال رشد حفاظت کنید. از زمانی که پیوندکها شروع به رشد می کنند ، آنها را با بند گره بزنید تا از شکستن نابهنگام آنها جلوگیری شود.- با استفاده از نخ های کتانی، یک تکه چوب ضخیم 2 اینچ (5 سانتی متر) را به شاخه ی پایه در زیر نقطه ی پیوند بچسبانید. اطمینان حاصل کنید که این بندها به اندازه ی طول پیوندک چوبی بلند هستند. با بزرگ شدن پیوندکها ، آنها را نیز به این شاخه ی چوبی وصل کنید.
- همچنین می توانید در پیوند اسکنه ای نوک ها و سرهای در حال رشد را سرشاخه زنی کنید تا از رشد خیلی سریع آنها جلوگیری کنید یا به آرامی تمام شاخه های در حال رشد از پایه را با ریسمان، بیشتر احاطه کنید.
-
7
به تدریج پیوندک ها را از پشت برش دهید. در پیوند اسکنه ای اجازه دهید پیوندک ها و شاخه ها در طول فصل اول رشد، سرجایشان باقی بمانند، اما نگذارید شاخه ها بر روی پیوندک ها سایه بیندازند.- در طول دومین فصل رشد، قوی ترین پیوندک را از هر پایه ای که پیوند زده شده، انتخاب کنید و سایر پیوندکها را با یک یا دو جوانه برش بزنید. قویترین پیوندک دائمی و ثابت است، در حالی که مابقی پیوندک ها باید برای حفاظت و پشتیبانی در نظر گرفته شوند.
- هرس سال دوم را در طول سال سوم تکرار کنید.
- در فصل چهارم رشد، تمام پیوندکهای اضافی را برش زده، و فقط یک پیوندک ثابت را نگه دارید. اجازه دهید درخت پیوند شده از آن نقطه بطور طبیعی رشد کند.
تکنیک پیوند پوست، بیشتر برای مواقعی است که پایه بزرگتر از پیوندک باشد. برای انجام این پیوند، پایه باید به راحتی پوست بدهد.
-
1
پوست پایه ی درخت را برش بزنید. برای برش یکدست و مستقیم در انتهای شاخه پایه در پیوند پوست، از یک اَره دنده ریز و ظریف استفاده کنید.
- در پیوند پوست بخشی از شاخه یا تنه را انتخاب کنید که قطر آن 1 تا 2 اینچ (2.5 تا 5 سانتی متر) باشد.
- از این روش موقعی استفاده می شود که پایه برای پیوند زبانه ای نیمانیم خیلی بزرگ باشد و برای پیوند اسکنه ای خیلی افقی است. قبل از شروع فرایند پیوند زنی، صبر کنید تا پوست شروع به لیز خوردن از روی پایه کند.
- توجه داشته باشید که پیوند پوست معمولاً در درختان سیب ، گلابی و آجیل استفاده می شود.
-
2
در پیوند پوست در یک زاویه به پایه برش بزنید. از یک گُوِه تیز ( گُوِه ابزار مکانیکی مثلثی شکل است که برای ایجاد شکاف در اجسام بکار میرود.) استفاده کنید تا یک برش مورب در کنار پایه بزنید. این برش باید لایه ی داخلی پوست را با زاویه بسیار جزئی که تقریباً موازی با شاخه پایه است، ببُرد.- در حالت ایده آل ، در پیوند پوست شما باید بدون اینکه قسمت درونی شاخه بریده شود ، پوست را برش دهید. پوست را کاملاً جدا نکنید.
-
3
در پیوند پوست برش های شیب دار در پیوندک ایجاد کنید. قسمت بالای پیوندک را از 1/4 اینچ (6.3 میلی متر) بالای جوانه ببُرید ، و با یک شیب روی چوب آن را برش دهید. همچنین یک برش شیب دار 2 اینچی (5 سانتی متری) درون پایه پیوندک نیز ایجاد کنید.
- پیوندک را در برش پایه پیوند دهید.
- در حالت ایده آل ، قبل از برش شیب دار در هر دو انتها ، پیوندک باید به طول 6 اینچ (15 سانتی متر) برش داده شود.
- توجه داشته باشید که در پیوند پوست برای هر شاخه ی پایه باید دو پیوندک آماده کنید.
-
4پیوندک و پایه را بهم وصل کنید. در پیوند پوست، پیوندک را داخل شکاف ایجاد شده در طول پوستهی پایه، قرار دهید.
- ممکن است لازم باشد که شکاف را با یک پیچ گوشتی یا اسکنه باز نگه دارید تا بتوانید پیوندک را داخل آن قرار دهید.
- اگر زاویه شکاف و برش شیب دار با پیوندک مطابقت نداشته باشد، ممکن است لازم باشد چوب بیشتری را از هر بخش (پایه و پیوندک) برش بزنید تا این که هر دو با هم مطابقت داشته باشند.
- یک پیوندک باید در یک طرف شاخه قرار بگیرد، و پیوندک دوم نیز باید در طرف مقابل شاخه در یک شکاف پوست مشابه قرار گیرد.
-
5
در پیوند پوست، میخ ها را در محل پیوندک ها بزنید. میخ های پایه کوتاه را با دقت با چکش بکوبید تا پیوندکها و پایه ی چوبی را بهم نگه دارد تا پیوند انجام شود.
- میخ ها باید 1/2 تا 3/4 اینچ (1 تا 2 سانتی متر) طول داشته باشند.
-
6
در پیوند پوست، محل پیوند را بپوشانید. هر چوب در معرض هوا یا هر نوع چوب بریده شده را با امولسیون قیری یا یک مخلوط پیوندی مشابه بپوشانید. مخلوط را با یک قلم مو یا برس کوچک به محل پیوندبمالید.
- توجه داشته باشید که موم ذوب شده ی پیوندی نیز برای پوشاندن محل پیوند قابل استفاده است ، اما موم گرم ممکن است به بافت گیاه آسیب برساند.
- اطمینان حاصل کنید که تمام چوبهای در معرض هوا پوشانده شده اند. زیرا با این کار چوب درخت میوه از بیماری و آسیب بیشتر محافظت می شود.
-
7
در صورت لزوم عملیات هرس را در پیوند پوست انجام دهید. شاخه ها و جوانه های زیر محل پیوند پوست را در طول اولین فصل رشد حذف کنید. هنگام پیوند پوست، دو یا چند پیوندک در همان شاخه پایه ، شاخه های ضعیف را در طول تابستان بچینید تا از رشد بیش از حد آن ها جلوگیری کنید.
- در پیوند پوست، اجازه دهید تمام پیوندکهای پیوند زده شده در طول دومین تابستان رشد کنند.
- پیوندک های ضعیف تر را در طول سومین تابستان حذف کنید، سپس پیوندک های پشتیبان ضعیف تر را به طور کامل در چهارمین بهار حذف کنید.
- هنگامی که شاخه های درخت پیوند شده به یک پیوندک در هر شاخه کاهش یافت، اجازه دهید درخت به طور عادی رشد کند.
- نوشته شده توسط مهندس ناهید فروشانی
- بازدید: 13366