نقش ازت در گیاه

نقش ازت (N) در گیاه

فرم قابل جذب ازت در گیاه

• فرم قابل جذب ازت به صورت آنیون:

نیترات NO^-₃

• فرم قابل جذب ازت به صورت کاتیون:

آمونیوم  NH⁺₄

توجه: عناصر غذایی به 2 فرم جذب گیاه می شوند:

• فرم کاتیون: برخی از عناصر غذایی به صورت کاتیون جذب گیاه می شوند. عناصر در فرم کاتیون دارای بار الکتریکی مثبت هستند.
• فرم آنیون: برخی از عناصر غذایی به صورت آنیون جذب گیاه می گردند. این عناصر دارای بار منفی می باشند.

تثبیت ازت

عده ای از میکرو ارگانیسم های خاک، ازت هوا را گرفته و در خود ذخیره می کنند و مقداری از آن را استفاده کرده و مقداری را به صورت قابل جذب برای گیاه در می آورند.

دو دسته میکرو ارگانیسم برای تثبیت ازت وجود دارد:

• میکرو ارگانیسم های آزاد یا غیر همزیست با گیاه
  شامل باکتریها، جلبک های سبز - آبی و قارچ ها می باشد. یکی از باکتری هایی که در طبیعت وجود دارد و می تواند تثبیت ازت را انجام دهد، ازتوباکتر می باشد.
• میکرو ارگانیسم های همزیست با ریشه گیاه
  این میکرو ارگانیسم ها در ریشه گیاهان قادر به زندگی و رشد و تکثیر می باشند. مهمترین این گیاهان، خانواده لیگومینه (Legumes) می باشد. مثل: عدس، نخود، شبدر و یونجه
  میکرو ارگانیسمی که بر روی ریشه این گیاهان زندگی می کند از جنس باکتری ریزوبیوم می باشد. ریزوبیوم وارد ریشه گیاه شده، تکثیر می یابد، غده هایی را بر روی ریشه گیاه ایجاد می کند، این غده ها ازت هوا را گرفته به مصرف باکتری و گیاه می رساند.

منبع ازت

ازت به 2 صورت وجود دارد:

• ازت آلی: ازت به صورت آلی جذب گیاه نمی شود.
• ازت معدنی: ازت به صورت معدنی جذب گیاه می شود.

جهت تبدیل ازت آلی به معدنی، میکرو ارگانیسم ها بایستی این مواد آلی را تجزیه نمایند و به فرم معدنی و قابل جذب گیاه تبدیل کنند. این عملیات در 2 مرحله انجام می گیرد:

مرحله اول: آمونیفیکاسیون

در این مرحله نیتروژن مواد آلی، تبدیل به آمونیاک می گردد.

مرحله دوم: نیتریفیکاسیون

در این مرحله، آمونیاک تبدیل به نیتریت و نیترات می گردد.

نقش ازت در گیاه

• ازت باعث ساخت پروتئین در گیاه می شود
  ازت باعث افزایش رشد رویشی گیاه می گردد. افزایش رشد رویشی باعث افزایش فتوسنتز شده و افزایش فتوسنتز نیز باعث تولید مواد هیدروکربنه می شود که مواد هیدروکربنه در پروتئین سازی نقش دارد.
  پروتئین باعث افزایش رشد برگ و سبزینه گیاه می شود. بنابراین باعث افزایش فتوسنتز و کربن گیری گیاه می شود و سپس تولید مواد هیدروکربنه افزایش خواهد یافت.
• ازت باعث افزایش رشد رویشی گیاه می شود
• ازت باعث افزایش میوه دهی می شود
  تشکیل جوانه ی گل و تکامل میوه، همزمان صورت می گیرد نیاز به ازت وجود دارد تا گیاه دچار سال آوری نشود. این مورد در ارتباط با درختان میوه صورت می گیرد. در صورتی که میزان مصرف ازت از حالت تعادل خارج شود و افزایش یابد، باعث رشد رویشی بیش از حد گیاه می شود.
• ازت باعث تأثیر در شادابی برگ و میوه می شود
• ازت باعث پُر آب شدن و تُرد شدن سلول ها می گردد

علائم کمبود ازت در گیاه

• زرد شدن کل پهنک و رگبرگ ها
  از آنجایی که ازت عنصری متحرک در گیاه می باشد، علائم کمبود ابتدا در برگ های پایینی گیاه دیده می شود و به این صورت است که کل پهنک همراه با رگبرگ به صورت یکنواخت زرد می شود.
• نازک و ظریف شدن برگ ها
  نازک و ظریف شدن برگ ها که از برگ های پایینی گیاه شروع می شود.
• باریک شدن انتهای میوه ی خیار
  در رابطه با خیار گلخانه ای، علائم بارز بر روی میوه مشاهده می شود به این صورت که انتهای میوه باریک، کشیده و تغییر شکل داده شده می گردد.

 کودهای ازتی رایج در ایران

1. کود شیمیایی سولفات آمونیوم
   - تقریبا 21 درصد ازت دارد.
   - 24 درصد گوگرد دارد.
   - سولفات آمونیوم اسیدزا است و مناسب خاک های آهکی می باشد.
   - در مقابل شستشو، مقداری مقاوم است.
2. کود شیمیایی کلراید آمونیوم
   - تقریبا 26 درصد ازت دارد.
3. کودهای شیمیایی نیترات پتاسیم و نیترات کلسیم
   - تقریبا 14 درصد ازت دارد و کمتر بعنوان منبع کود ازت در خاک مصرف می شوند.
   - این کودها غالباً در محلول های غذائی بعنوان منابع کلسیم یا پتاسیم مورد استفاده قرار می گیرند.
4. کود شیمیایی اوره
   - تقریبا 46 درصد ازت دارد. بیشترین ازت در کود شیمیایی اوره است. اگر یک کیسه 100 کیلوگرمی اوره بخریم، 46 کیلوگرم آن ازت است و مابقی مواد بی اثر است.
   - به دلیل اینکه ازت، آب شویی بسیار زیادی دارد و سریع از دسترس ریشه ی گیاه خارج می شود، پیشنهاد می شود که در 3 مرحله کود دهی را انجام دهیم.
   - از محلول اوره در محلول پاشی برگ گیاهان نیز استفاده می شود.
   - کود شیمیایی اوره، اسیدزا نیست و مناسب بیشتر خاک ها می باشد.
   - کود شیمیایی اوره ارزان است و رایج ترین کود ازتی ایران محسوب می شود.
5. سولفات نیترات آمونیوم
   - تقریبا 35 درصد ازت دارد.
6. فسفات آمونیوم
   - 17 درصد ازت دارد.
   - 26 درصد ایدرید فسفریک دارد.
   - کود شیمیایی فسفات آمونیوم نسبتاً اسیدزا ا ست.
   - از نظر قیمت مناسب است.
   - کود شیمیایی فسفات آمونیوم در مقابل شستشو کمی مقاوم است.

• قبلی
• بعدی