ساقه گیاهان

بررسی اندام های گیاهان

• ریشه گیاهان
• ساقه گیاهان
• گل

در این آموزش به "ساقه گیاهان" خواهیم پرداخت.

ساقه گیاهان

انواع ساقه

• ساقه هوایی
• ساقه زیر زمینی

1- ساقه هوایی

انواع ساقه هوایی شامل موارد زیر است:

• ساقه هوایی معمولی: در خارج از زمین و به سمت نور رشد کرده و فتوسنتز کننده می باشد. این ساقه ها یا بصورت اصلی هستند که این گیاهان از یک تنه تشکیل شده اند که شاخه ها از آن منشعب می شوند.
• ساقه استوانه ای: مثل نخل
• ساقه گوشتی: مثل کاکتوس
• ساقه های هوایی خزنده: با اینکه حالت ساقه هوایی را دارند و یک سری از این ساقه ها به صورت علفی نیز می باشند، بر روی زمین قرار گرفته و به صورت خزنده رشد می کنند. مثل توت فرنگی، خیار معمولی، کدو، هندوانه، صیفی جات فضای آزاد
• ساقه های هوایی بالارونده: این ساقه ها حالت ساقه ی خزنده را داشته ولی به تنهایی نمی توانند در هوا بایستند و نیاز به تکیه گاه دارند. مثل گیاه خیار گلخانه ای، گوجه فرنگی گلخانه ای و لوبیای رونده
  سوال: گیاه خیار گلخانه ای چه نوع ساقه ای دارد؟ ساقه هوایی بالارونده

2- ساقه زیر زمینی

این ساقه درون خاک قرار داشته و فاقد کلروفیل (سبزینه) می باشد.

ساقه زیر زمینی دارای گره، برگ های کوچک و جوانه می باشد.

گره ساقه زیر زمینی، تولید ریشه می کند و جوانه ها رشد می کنند و از داخل خاک خارج می شوند.

قسمت های تشکیل دهنده ساقه زیرزمینی

• ریزوم
  ساقه ای دائمی بوده و بصورت افقی داخل خاک حرکت می کند. گیاهانی که ریزوم دارند شامل نعنا، سانسوریا، زنبق، توت فرنگی از نوع Stolon
  تکثیر گیاه سانسوریا: گیاه سانسوریا را به راحتی می توان از طریق تقسیم کردن ساقه زیرزمینی تکثیر نمود. البته سانسوریایی که در کناره هایش یک نوار طلایی وجود دارد را باید حتماً از طریق تقسیم ساقه تکثیر نمود وگرنه نوار طلایی گیاه از بین خواهد رفت.
• غده
  غده بخش حجیم شده و متورم انشعابات زیرزمینی است و داری چشم های پراکنده بوده که به عنوان گره شناخته می شود. سیب زمینی مهم ترین غده ای است که همگی با آن آشنا هستیم.
• پیاز
  پیاز به دو شکل وجود دارد:
  الف) پیاز مطبق یا لایه لایه: از فلس های پیازی که گوشتدار و زخیم هستند پوشیده شده و روی این فلس ها را برای جلوگیری از خشک شدن، یک لایه فلس خشک می پوشاند. مثل پیاز خوراکی، سنبل و سوسن
  ب) پیاز توپُر یا کورم : ساقه ای زیر زمینی است، زخیم و گوشت دار می باشد. مثل زعفران و پیاز مریم و گلایول

وظایف ساقه

1. ساقه قسمت های هوایی گیاه را استوار نگه می دارد.
2. ساقه مواد غذایی را انتقال می دهد، این مواد به وسیله ی آوندها که در ساقه وجود دارد انجام می شود. در گیاه دو نوع آوند وجود دارد:
   الف) آوندهای چوبی: بعد از اینکه آب و مواد معدنی توسط ریشه جذب شد، توسط آوندهای چوبی که در مرکز ساقه قرار دارد به برگ می رسد. تمام برگ ها طی عملیات فتوسنتز تولید مواد هیدروکربنه می کنند این مواد به شیره پروده معروف هستند.
   ب) آوندهای آبکش: شیره پروده در آوندهای آبکش حرکت می کنند. آوندهای آبکش روی سطح گیاه و داخل پوسته ی آن قرار دارد. مواد شیره پرورده به این ترتیب در تمام قسمت های گیاه مصرف می شود.
3. با استفاده از ساقه، برخی از مواد غذایی مورد نیاز گیاه تولید می شود.
4. با استفاده از ساقه، مواد غذایی مورد نیاز گیاه، ذخیره می شود.
5. با استفاده از ساقه، می توان عملیات تکثیر را انجام داد.

قسمت های تشکیل دهنده ساقه

ساقه از 3 قسمت زیر تشکیل شده است:

1. یقه یا طوقه: یقه محلی است که ساقه به ریشه می چسبد.
2. گره: برآمدگی روی ساقه می باشد که معمولاً برگ ها از این قسمت خارج می شوند.
3. جوانه: ساقه بسیار جوان و کوچکی است که توسط فَلس های بسیار سخت پوشانده شده است.

• قبلی
• بعدی