نقش فسفر در گیاه

نقش فسفر (P) در گیاه

شکل قابل جذب فسفر، بصورت آنیون می باشد و به یکی از دو صورت زیر است:

• مونو فسفات H₂PO^-₄
• دی فسفات HPO⁼₄

نقش فسفر در گیاه

• فسفر برای تولید بذر و میوه از عناصر اصلی است و در صورت کمبود فسفر، تشکیل میوه متوقف می شود خصوصاً اگر میزان ازت بالا باشد.
• فسفر گسترش ریشه را تقویت می کند.
• فسفر باعث انتقال انرژی و تقسیم سلولی می شود.
• در کربن گیری گیاه نقش دارد.
• باعث گلدهی گیاه و جلو انداختن بلوغ در گیاه می شود.

علائم کمبود فسفر

به طور کلی علائم کمبود فسفر به روشنی کمبود ازت نیست و شامل موارد زیر می شود:

1. رشد قسمت های هوایی و ریشه در گیاه کند و یا متوقف می گردد.
2. رشد طولی گیاه افزایش می یابد و تولید ساقه ی جانبی به ندرت ظاهر می شود.
3. رنگ حاشیه برگ ها، قرمز یا ارغوانی شده و پایین ترین برگ گیاه زرد شده و این زردی به دمبرگ منتقل شده و برگ ریزش می کند. به نظر می رسد یکی یکی برگ ها از پایین زرد شده و ریزش می کند.
   نکته: در کمبود ازت، فقط پهنک زرد می شود و با یک ضربه ی دست به برگ ،برگ می افتد.
4. کمبود فسفر باعث می گردد که فعل و انفعالات و سوخت و ساز نظیر تبدیل قند به نشاسته کاهش یابد. تبدیل قند به نشاسته در سیب زمینی بسیار زیاد است و سیب زمینی با مزه شیرین خوب نیست.
5. در کمبود فسفر، تعداد برگ ها کاهش می یابد و جوانه ها از بین می روند. همچنین تعداد شکوفه ها و میوه ها کاسته می شود.
6. در کمبود فسفر در بعضی از میوه ها، گوشت میوه نرم و شیره میوه خیلی ترش و خاصیت انبارداری آن کاهش می یابد.

کودهای فسفری رایج

غالباً درصد فسفر کودهای شیمیائی را بصورت درصد اکسید فسفر ذکر می نمایند. اسید فسفریک که از تجزیه مواد آلی خاک حاصل می شود قابل جذب گیاه است، اما بصورت کود شیمیائی مصرف نمی شود. قسمت اعظم کود فسفره ای که به خاک داده می شود. بوسیله کلسیم در خاک های قلیائی و بوسیله آهن و آلومینیم در خاکهای اسیدی تثبیت می گردد. معمولاً تا کود فسفره ای که به خاک داده می شود در سال اول بصورت قابل جذب گیاه باقی می ماند و بخش کمی نیز طی سالهای آینده قابل جذب گیاه می گردد. میزانهای فوق الذکر با روش کوددهی، بافت و ترکیب خاک ، سوابق مصرف کود فسفره در خاک و مقدار کود فسفری که مصرف می شود بستگی دارد. چون میزان محلول بودن و حرکت کود فسفره در خاک بسیار محدود است می بایستی کودهای فسفره را قبل از کاشت به خاک داد و آنها را مستقیماً در ناحیه توسعه ریشه قرار داد. حداکثر میزان محلول فسفر در pH معادل 6 تا 6.5 مشاهده می شود. بنابراین رساندن pH خاک به این حدود می تواند در افزایش محلول بودن و جذب فسفر موثر باشد.

توجه: تغییر pH خاک در خاکهای اسیدی با اضافه کردن آهک و در خاکهای قلیائی با اضافه کردن گوگرد یا کودهای اسیدی انجام پذیر است. مصرف مقدار زیادی کود حیوانی نیز می تواند در نقصان pH خاک مفید باشد. میزان محلول بودن کودهای فسفره نیز متغیر است

1. مونو فسفات آمونیوم
   - حاوی 48% فسفر (P₂O₅)
   - حاوی 11% نیتروژن
   - مونو فسفات آمونیوم، کودی است حلال در آب و می توان در سیستم آبیاری قطره ای، همراه با آبیاری از آن استفاده نمود.
2. سوپر فسفات ساده
   - حاوی 20% فسفر (P₂O₅)
3. سوپر فسفات تریپل
   - حاوی 46% فسفر (P₂O₅)

نکته: حتما در رابطه با میزان استفاده فسفر در خاک، نمونه ی آزمون خاک داشته باشیم و بر اساس گزارش آزمایشگاه خاک شناسی و توصیه آن انجام گیرد.

• قبلی
• بعدی